Ιστορικά Στοιχεία.
Η Ναυμαχία του Ακτίου
Η Ναυμαχία του Ακτίου (2 Σεπτεμβρίου 31 π.Χ.) ήταν η ναυτική αναμέτρηση ανάμεσα στον Οκταβιανό, από τη μια πλευρά και τον Μάρκο Αντώνιο μαζί με το ναυτικό της Κλεοπάτρας από την άλλη, που έγινε στο Άκτιο, λίγο έξω από τη σημερινή πόλη της Πρέβεζας.
Η ναυμαχία ήταν συνέπεια του εμφύλιου πόλεμου ανάμεσα στον Γάϊο Οκτάβιο και τον Μάρκο Αντώνιο, που διεκδικούσαν, μετά τη δολοφονία του Καίσαρα, την εξουσία στο απέραντο κράτος της Ρώμης. Τελείωσε με την ήττα του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας και τη διαφυγή τους.
Αρχαία Νικόπολη
Η αρχαία Νικόπολη απλώνεται σε έκταση 9000 στρεμμάτων στην χερσόνησο της Πρέβεζας, στη ΝΔ Ηπειρο. Ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό, μετά την ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ., όταν οι κάτοικοι των γειτονικών πόλεων της Ηπείρου, της Λευκάδας και τμήματος της Αιτωλοακαρνανίας, οδηγήθηκαν σε αναγκαστικό συνοικισμό της περιοχής. Η πόλη απολάμβανε ειδικά πολιτικά και οικονομικά προνόμια. Είχε δικό της νομισματοκοπείο και τελούσε κάθε τέσσερα χρόνια τα Ακτια, που περιλάμβαναν αγώνες γυμνικούς, μουσικής και ιπποδρομίας. Υπήρξε πόλος έλξης πνευματικών ανδρών της εποχής, όπως ο Επίκτητος (89 μ.Χ.). Η κατοίκηση της πόλης συνεχίστηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους.
Ως κόμβος συγκοινωνιακός και εμπορικός ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση με λιμάνι στο Ιόνιο και στον Αμβρακικό κόλπο, έγινε πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Παλαιάς Ηπείρου και επισκοπική της έδρα, γνωρίζοντας μεγάλη ακμή. Η οικονομική και πολιτική κρίση του 3ου μΧ αιώνα, οι σεισμοί και οι εισβολές των Γότθων βλάπτουν σοβαρά τη ζωή της πόλης. Το 395 λεηλατείται από τον Αλάριχο και το 475 την κυριεύουν οι Βάνδαλοι. Με την εισβολή των Γότθων του Τοτίλα (551 μΧ) αρχίζει η παρακμή της και στα τέλη του 9ου ή αρχές του 10ου αιώνα παύει να υπάρχει.
Στα σημαντικότερα μνημεία της Αρχαίας Νικόπολης περιλαμβάνονται:
Το Ωδείο. Αποτελείται από το κοίλο, την ορχήστρα και τη σκηνή. Τρεις ημικυκλικές στοές στηρίζουν το κοίλο, εξασφαλίζοντας την κλίση του. Κατασκευάστηκε τον 1ο αι. μ.Χ. και χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 2ο μισό του 3ου αι. μ.Χ.
Οι Βόρειες Θέρμες (“Μπεντένια”). Δημόσιο ρωμαϊκό κτίριο, αποτελείται από καμπύλους και ορθογώνιους χώρους που συνδέονται μεταξύ τους με πολλά ανοίγματα και φέρουν ημικυκλικές κόγχες και πεσσοστοιχίες.
Το μνημείο του Αυγούστου. Ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό-Αύγουστο, το 31 π.Χ., μετά τη ναυμαχία του Ακτίου και αφιερώθηκε στον Αρη, τον Ποσειδώνα και τον Ακτιο Απόλλωνα. Αποτελείται από ένα λιθόκτιστο πόδιο, σχήματος Π, στο οποίο είχαν προσαρτηθεί τα χάλκινα έμβολα των πλοίων του Αντωνίου. Τα υπόλοιπα λάφυρα της ναυμαχίας στεγάζονταν μαζί με τα γλυπτά σε μία στοά στο πλάτωμα πάνω από το πόδιο.
Το Θέατρο. Η σκηνή είναι υψηλή, πιθανόν διόροφη, με τρεις αψιδωτές εισόδους. Οι παραστάσεις δίνονταν στο “λογείο”, ανάμεσα στη σκηνή και την ορχήστρα. Τρεις υπόγειοι διάδρομοι διευκόλυναν τη ματακίνηση των θεατών στο κοίλο, κάτω από το οποίο, υπήρχαν ισάριθμες στοές.
Το Νυμφαίο. Αποτελείται από δύο κτίρια με απλή, αδιακόσμητη πρόσοψη και κόγχες στο εσωτερικό. Σε αυτό κατέληγε ο αγωγός που μετέφερε το νερό από τον Λούρο στη Νικόπολη. Είναι αμφίβολο αν τα κτίρια είναι σύγχρονα. Από αυτά, το βόρειο πρέπει να κατασκευάστηκε στις αρχές του 3ου αι. μ.Χ.